Η Σύλληψη της Αγίας Άννης (ένα αφιέρωμα στην μητέρα της Παναγίας μας και γιαγιά του Χριστού- με πολλές εικόνες)

9 Δεκεμβρίου: η Σύλληψις της Αγίας Άννης

(η Παναγία συλλαμβάνεται με θαυμαστό τρόπο στα άγια σπλάγχνα της μητέρας της, της Άννας)
Για τον βίο της Αγίας Άννας , της μητέρας της Θεοτόκου και “γιαγιάς” του Χριστού, για την θαυμαστή σύλληψη της Θεοτόκου ένα αφιέρωμα με κείμενα και πολλές εικόνες.
Η αγία Άννα, ως στείρα που θαυματουργικά γέννησε σε πολύ μεγάλη ηλικία, χαρίζει παιδάκια σε πολλά άτεκνα ζευγάρια που με πίστη ζητούν τη βοήθειά της.Ας έχουμε όλοι την χάρη και την ευλογία της.
Σχετικό άρθρο:

Οι άγιοι Ιωακείμ και Άννα: το απαθέστερο ζευγάρι (του γ.Παϊσίου)

.

Ο ΒΙΟΣ ΤΗΣ ΑΓΙΑΣ ΑΝΝΑΣ

«Οὐχ ὥσπερ Εὔα σὺ τίκτεις ἐν λύπαις
χαρὰν γὰρ ἔνδον Ἄννα κοιλίας φέρεις»
(Ἀπὸ τὸ Συναξάρι)
Ἡ Ἁγία Θεοπρομήτωρ Ἄννα ἀνήκει εἰς τὰ ἱερὰ πρόσωπα τὰ ὁποῖα ἐκλήθησαν νὰ ὑπηρετήσουν τὴ θεία βουλὴ τῆς σωτηρίας τῶν ἀνθρώπων μέ τὴ σάρκωση τοῦ Θεοῦ Λόγου. Θυγατέρα τοῦ Ματθᾶν ἀπὸ τὴ φυλὴ Λευὶ καὶ τῆς Μαρίας. Εἶχε δυὸ ἀδελφές, τὴ Μαρία, μητέρα τῆς Σαλώμης καὶ τὴν Σοβή, μητέρα τῆς Ἔλισσαβετ, ἡ ὁποία γέννησε τὸν Πρόδρομο. Ἡ Ἄννα ἦλθε εἰς γάμον μὲ τὸν Ἰωακείμ, ὁ ὁποῖος καταγόταν ἀπὸ τὴ φυλὴ τοῦ Ἰούδα. Εὐσεβεῖς καὶ οἱ δυό με φόβον Θεοῦ. Προσέχουν στὴ ζωή τους καὶ ρυθμίζουν τὶς πράξεις τους σύμφωνα μὲ τὸ θεῖο νόμο. Ζοῦν μὲ ταπείνωση στὴν ἀφάνεια. Ἡ ἀρετὴ ὅμως ὅσο κι ἂν σκεπασθῆ ἀπὸ τὴ μετριοφροσύνη γίνεται φανερή, ὅπως φανερὸ γίνεται καὶ τὸ ἀόρατο ἄρωμα τοῦ λουλουδιοῦ.
Ἡ παράδοση μᾶς πληροφορεῖ γιὰ τὴν κατοικία τους, ὅτι ἦταν ἐκεῖ κοντὰ στὴν κολυμβήθρα τῆς Βηθεσδᾶ στὰ Ἱεροσόλυμα. Ἔτσι ἡ Ἄννα εἶχε κοντά της γιὰ νὰ ἱκανοποιεῖ τὴ δίψα τῆς ψυχῆς της μὲ τὴ λατρεία τοῦ Θεοῦ τὸ Ναὸ τῶν Ἱεροσολύμων, τὸν ὁποῖον, ἄλλοι, γιὰ νὰ τὸν ἀπολαύσουν ἔπρεπε νὰ ἔλθουν μὲ κοπιαστικὸ ταξείδι ἀπὸ μακρυά. Ἀλλὰ τὸ ζεῦγος Ἰωακεὶμ καὶ Ἄννα δὲν εἶχαν παιδιὰ καὶ τὰ δῶρα τῶν ἄτεκνων δὲν ἔγινοντο δεκτὰ στὸ Ναό.
Μὴ φέροντας, τὴ ντροπὴ αὐτὴ τῆς ἀτεκνίας ἡ Ἁγία Ἄννα ἐπολιόρκησε μαζὺ μὲ τὸν Ἰωακεὶμ τὸ θρόνο τῆς θείας δωρεᾶς. Πολιορκία διὰ προσευχῆς ἐπίμονος, θερμὴ ἐπὶ χρόνια, μιὰ ὁλόκληρη ζωὴ προσευχή, δικαίων ἀνθρώπων. Ὁ οὐρανὸς ὅμως σιωπᾷ. Ποιὸς γνωρίζει γιατί; «Τίς γὰρ ἔγνω νοῦν Κυρίου;» Ποιὸς εἶναι εἰς θέσιν νὰ γνωρίζει τὰ ἀνεξερεύνητα κρίματα τοῦ Θεοῦ; Ἡ Ἄννα κάνει τάμα «Τὸ γεννησόμενον δοτόν σοι προσάξωμεν». Ἂν μὲ ἀξιώσεις νὰ γίνω μητέρα, τὸ παιδὶ ποὺ θὰ μοῦ δώσης θὰ τὸ προσφέρωμε ἐγὼ καὶ ὁ Ἰωακεὶμ ἀφιέρωμα σὲ σένα Θεέ μου. Ὁ οὐρανὸς ἐξακολουθεῖ νὰ μὴ δίδει ἀπάντηση. Ἡ Θεία βουλὴ ἔχει τὸ σχέδιό της. Οἱ δίκαιοι ὅμως δοκιμάζονται. Δὲν ἀπελπίζονται, οὔτε γογγύζουν. Κι ὅταν φθάνουν στὴν ἡλικία τοῦ γήρατος καὶ μαραίνεται ἡ ἐλπίδα καὶ τότε παραμένουν δοῦλοι τοῦ Θεοῦ μὲ ὑποταγὴ στὸ θέλημά του.
Ἡ πανσοφία τοῦ Θεοῦ, δοκιμάζοντας τὴν ὑπομονὴ τῶν δικαίων, ἑτοιμάζει ἔργο θαυμαστό. Προετοιμάζει τὸν πατέρα καὶ τὴν μητέρα τῆς μητέρας τοῦ Θεοῦ. Ἀφήνει τὸν Ἰωακεὶμ καὶ τὴν Ἄννα νὰ δοκιμασθοῦν «ὡς χρυσὸς ἐν χωνευτηρίῳ» γιὰ νὰ ἀναδειχθοῦν «εὔχρηστα σκεύη ἐλέους», μὲ τὰ ὁποῖα σκεύη, ὡς ὄργανα θὰ ἀπεργασθῆ ὁ Θεὸς τὴ σωτηρία τοῦ ἀνθρωπίνου γένους. Ὁ Θεὸς δὲν εἶναι προσωπολήπτης. Τὸ ζεῦγος Ἰωακεὶμ καὶ Ἄννα ἐξελέγη ὡς καλὴ ρίζα ποὺ θὰ δώση τὸ θαυμαστὸ βλαστὸ τῆς παρθενίας, ὄχι δι᾿ ἄλλον λόγον, ἀλλὰ χάρις στὴν ὑπεροχὴ τῆς ἀρετῆς καὶ τῆς εὐσεβείας τους καὶ γίνονται μὲ θαυμαστὸ τρόπο σὲ προκεχωρημένη ἡλικία γονεῖς. «Ἔδει γὰρ τὴν τοῦ Θεοῦ ἄφραστον καὶ συγκαταβατικὴν σάρκωσιν προειδοποιηθῆναι τοῖς θαύμασιν».
Ἔπρεπε, γράφει ὁ ἱερεὺς Δαμασκηνός, ἡ συγκατάβασις τοῦ Θεοῦ νὰ γίνῃ ἄνθρωπος νὰ ξεκινήσῃ μὲ τὸ θαῦμα. Ἡ στείρα καὶ γερόντισσα Ἄννα γίνεται μητέρα. Καὶ ποίου τέκνου μητέρα! Ἔδωσαν ὁ Ἰωακεὶμ καὶ ἡ Ἄννα, ὡς ὁ πλέον καλλίκαρπος βλαστὸς τοῦ ἀνθρωπίνου δένδρου, τὸν ὡραιότερο καρπό, τοῦ ὁποίου ἡ χάρις καὶ ἡ εὐωδιὰ ἔφερε τὸν οὐρανὸ στὴ γῆ. «Ὢ μακάριον ζεῦγος Ἰωακεὶμ καὶ Ἄννα ὄντως πανάχραντον, ἀναφωνεῖ ὁ ἱερὸς πάλιν Δαμασκηνός, ἐκ τοῦ καρποῦ τῆς κοιλίας, ὑμῶν ἐπεγνώσθητε… καὶ εὐαρέστως καὶ ἀξίως τῆς ἐξ ὑμῶν τεχθείσης ἐπολιτεύσασθε». Καὶ συνεχίζει: «Ἐνώπιόν σας, ὦ μακαρία συζυγία εἶναι ὑπόχρεως ὅλη ἡ δημιουργία διότι διὰ μέσου σας προσέφερεν εἰς τὸν Δημιουργὸν δῶρον ἀνεκτίμητον, μητέρα σεμνήν, ἀξίαν ἐκείνου ποὺ τὴν ἔκτισε. Ἔχετε τὰ πρωτεῖα ἀνάμεσα στοὺς φίλους τοῦ Θεοῦ, ὡς πρόγονοι τοῦ βασιλέως τῶν βασιλέων, ὡς μυστικὸν θησαυροφυλάκιον τῆς μακαρίας Τριάδος».
Ὅταν ἦλθε ὁ προσδιορισμὲνος καιρός, ὁ Ἰωακεὶμ καὶ ἡ Ἄννα φέρουν «τὸ δεκτὸν δῶρον τους» στὸ Ναὸ τοῦ Κυρίου. Τηροῦν τὴν ἐντολὴ «ἀποδώσεις τῷ Κυρίῳ τὰς εὐχάς σου» καὶ ἐκπληρώνουν τὸ τάμα προσφέροντας τὴν τριετῆ θυγατέρα τους ἀφιέρωμα εἰς τὸν Θεόν.
Ἡ παράδοσις πληροφορεῖ ὅτι ἡ θεοπρομήτωρ Ἄννα ἀπέθανε εἰς ἡλικίαν 69 ἐτῶν καὶ ὁ Ἰωακεὶμ 80. Ἡ Θεοτόκος ἦταν 11 ἐτῶν ὅταν ἔμεινε ὀρφανὴ καὶ ἀπὸ τοὺς δυὸ γονεῖς της. Βρισκόταν ἀκόμη στὸ Ναὸ τῶν Ἱεροσολύμων.

Στὸν ἑορταστικὸ κύκλο τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας μας ἡ Ἁγία Ἄννα ἔχει μία ἰδιαίτερα τιμητικὴ θέση. Τρεῖς φορὲς τὸ χρόνο ἑορτάζεται ἡ μνήμη της: α) Στὶς 9 Σεπτεμβρίου, μαζὺ μὲ τὸν θεοπροπάτορα Ἰωακείμ, τὴν ἑπομένη τῶν γενεθλίων τῆς Θεοτόκου, γιὰ νὰ τιμηθοῦν οἱ γεννήτορες τῆς Ὑπεραγίας Μητρὸς τοῦ Κυρίου, β) Στὶς 9 Δεκεμβρίου ἑορτάζεται «ἡ παρ᾿ ἐλπίδα σύλληψις», τῆς Ἁγίας Ἄννης, καὶ γ) Στὶς 25 Ἰουλίου ἑορτάζεται ἡ ὁσία κοίμησίς της. Ἄξιον σημειώσεως εἶναι ὅτι εἰς τὸ Ἅγιον Ὄρος, τὸ περιβόλι, ὅπως λέγεται, τῆς Παναγίας ἔχει καὶ ἡ Ἁγία Ἄννα μία ξεχωριστὴ θέση τιμῆς. Στὸ ὄνομά της τιμᾶται ἡ μεγαλύτερη καὶ ἀρχαιότερη ἐκεῖ Σκήτη. Ἀριθμεῖ 50 περίπου ἀσκητικὲς καλύβες, τὸ δὲ Κυριακό, ποὺ εἶναι μεγαλοπρεπέστατος Ναὸς πυκνὰ ἁγιογραφημένος εἶναι ἀφιερωμένος στὴ Γιαγιά, ὅπως χαϊδευτικὰ ἀποκαλοῦν οἱ ἁγιορείτες τὴν Ἁγία Ἄννα. Στὸ Κυριακὸ τῆς Σκήτης φυλάσσεται ἀνεκτίμητος θησαυρὸς τὸ ἀριστερὸ πόδι τῆς θεοπρομήτορος, εἰς δὲ τὴν Ἱερὰ Μονὴ Κουτλουμουσίου φυλάσσεται ὁλόκληρη ἡ κνήμη τοῦ δεξιοῦ ποδιοῦ. Τὸ Ἱερὸ αὐτὸ λείψανο ἀξιώθηκε νὰ προσκυνήσει ὁ λαὸς τῆς Αἰγιαλείας τὸ 1982, ὅταν τοῦτο μετεκομίσθη στὸν Ἱερὸ Ναὸ Ἁγία Ἄννης Αἰγίου διὰ προσκύνημα. Ὁ πιστὸς τοῦ Κυρίου λαὸς πιστεύει ὅτι μεγάλη εἶναι ἡ δύναμις τῶν προσευχῶν τῆς βρεφοκρατούσης τὴν μητέρα τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ Ἁγίας Ἄννης καὶ διὰ τοῦτο καταφεύγει στὴ μεσιτεία της καὶ στὶς προσευχές της, αἱ ὁποῖαι εἴθε νὰ σκεπάζουν καὶ τὸν γράφοντα τὸ παρόν, καθὼς καὶ τὰ τέκνα του τὰ κατὰ σάρκα καὶ τὰ κατὰ πνεῦμα. Ἀμήν. πηγή
από το optiko.net
.


Eικονογραφία: Ο ασπασμός των Θεοπατόρων στην Μονή της Χώρας.
Στην Ορθόδοξη εικονογραφική παράδοση το θέμα της Συλλήψεως της Θεοτόκου παριστάνεται με τον εναγκαλισμό και τον ασπασμό των γονέων της Παρθένου.Η παράσταση προέρχεται από το Πρωτευαγγέλιο ,σύμφωνα με το οποίο η Άννα όταν είδε ερχόμενο τον Ιωακείμ ” έδραμε και εκρεμάσθη εις τον τράχηλον αυτού λέγουσα.Νύν οίδα ότι ο Κύριος ο Θεός ηυλόγησέ μερ σφόδρα …και η άτεκνος εν γαστρί λήψομαι.”
.

Εορτολογικό περιεχόμενο της εορτής-Συναξάριο.
Σύμφωνα με το προαιώνιο σχέδιο του Θεού, ο οποίος επιθυμούσε να ετοιμάσει ένα πάναγνο κατοικητήριο για να κατασκηνώσει μαζί με τους ανθρώπους, δεν επετράπη στον Ιωακείμ και την Άννα να αποκτήσουν απογόνους. Και οι δύο είχαν φθάσει σε προχωρημένη ηλικία και είχαν μείνει στείροι – συμβολίζοντας την ανθρώπινη φύση, στρεβλωμένη και αποξηραμένη από το βάρος της αμαρτίας και του θανάτου -, δεν έπαυσαν ωστόσο να παρακαλούν τον Θεό να τους λυτρώσει από το όνειδος της ατεκνίας.
Όταν ήλθε το πλήρωμα του χρόνου, ο Θεός έστειλε τον Αρχάγγελο Γαβριήλ στον Ιωακείμ που είχε αποσυρθεί σε ένα βουνό και στην Άννα που θρηνούσε την δυστυχία της στον κήπο τους, για να τους αναγγείλει ότι επρόκειτο σύντομα να εκπληρωθούν στο πρόσωπό τους οι πάλαι προφητείες και ότι θα γεννούσαν τέκνο που προοριζόταν να καταστεί η αυθεντική Κιβωτός της καινής Διαθήκης, η θεία Κλίμαξ, η άφλεκτος Βάτος, το αλατόμητον Όρος, ο ζωντανός Ναός όπου θα κατοικούσε ο Λόγος του Θεού <1>. Την ημέρα αυτή, με την σύλληψη της Αγίας Άννης, τερματίζεται η στειρότητα της ανθρώπινης φύσης, που χωρίσθηκε από τον Θεό δια του θανάτου· και με την υπέρ φύσιν τεκνοποίηση αυτής που είχε μείνει στείρα έως την ηλικία κατά την οποία δεν μπορούν πλέον φυσιολογικά να τεκνοποιήσουν οι γυναίκες, ο Θεός ανήγγειλε και επιβεβαίωσε το πλέον υπερφυές θαύμα της ασπόρου συλλήψεως και την αμώμου γεννήσεως του Χριστού από τα σπλάγχνα της Υπεραγίας Θεοτόκου και Αειπαρθένου Μαρίας.
Παρότι εγεννήθη από θεία επέμβαση, η Παναγία προήλθε από σύλληψη μέσω συνευρέσεως ανδρός και γυναικός κατά τους νόμους της ανθρώπινης φύσης μας, της πεπτωκυίας και δέσμιας της φθοράς και του θανάτου μετά το προπατορικό αμάρτημα (βλ. Γέν. 3,16) <2>. Σκεύος εκλογής, τίμιος Ναός που προετοίμασε ο Θεός πρό των αιώνων, η Θεοτόκος είναι η πλέον αγνή και τέλεια αντιπρόσωπος της ανθρωπότητας, αλλά δεν βρίσκεται εκτός της κοινής κληρονομίας και των συνεπειών του αμαρτήματος των πρωτοπλάστων. Ακριβώς όπως έπρεπε, για να μας λυτρώσει ο Χριστός από το κράτος του θανάτου δια του εκουσίου Σταυρικού Του θανάτου (βλ. Εβρ. 2,14), να γίνει ο σαρκωθείς Λόγος του Θεού όμοιος με τον άνθρωπο στα πάντα πλην της αμαρτίας, εξίσου απαραίτητο ήταν η Μητέρα Του, στα σπλάγχνα της οποίας ο Λόγος του Θεού ενώθηκε με την ανθρώπινη σάρκα, να είναι σε κάθε τι όμοια με εμάς, υποκείμενη στην φθορά και στον θάνατο, μή τυχόν και θεωρηθεί ότι η Λύτρωση και η Σωτηρία δεν μας αφορούν απολύτως και εξ ολοκλήρου, εμάς του απογόνους του Αδάμ. Η Θεοτόκος εξελέγη μεταξύ των γυναικών όχι τυχαίω τω τρόπω, αλλά γιατί ο Θεός είχε προβλέψει προαιωνίως ότι θα ήταν σε θέση να διαφυλάξει τελείως την αγνότητά της ώστε να Τον δεχθεί μέσα της <3>. Και ενώ συνελήφθη και γεννήθηκε όπως όλοι μας, αξιώθηκε να καταστεί κατά σάρκα Μητέρα του Υιού του Θεού και κατά πνεύμα μητέρα όλων μας. Γλυκύτατη και φιλεύσπλαγχνος, είναι σε θέση να μεσιτεύει υπέρ ημών ενώπιον του Υιού της, ώστε να μας χαρίσει Εκείνος το μέγα έλεος.
Ακριβώς όπως ο Κύριος ημών Ιησούς Χριστός είναι ο καρπός της παρθενίας της, η Υπεραγία Θεοτόκος ήταν καρπός της σωφροσύνης του Ιωακείμ και της Άννας. Ακολουθώντας αυτήν την οδό της αγνότητος και εμείς, μοναχοί και σώφρονες χριστιανοί, κάνουμε να γεννηθεί και να μεγαλώσει μέσα μας ο Σωτήρας Χριστός.
Πηγή: “Νέος Συναξαριστής της Ορθοδόξου Εκκλησίας”, υπό ιερομονάχου Μακαρίου Σιμωνοπετρίτου, εκδ. Ίνδικτος (τόμος τέταρτος – Δεκέμβριος, σ. 93-95) εδώ ολόκληρο το κείμενο και οι υποσημειώσεις

Από το βιβλίο Χαίρε Κεχαριτωμένη, του π. Βασιλείου Μπακογιάννη- ένα πολύ όμορφο κείμενο

Οι άγιοι Ιωακείμ και Άννα: το απαθέστερο ζευγάρι (του γ.Παϊσίου)

Οι άγιοι Ιωακείμ και Άννα είναι το απαθέστερο ζευγάρι
“Οι Άγιοι Θεοπάτορες μετά από θερμή προσευχή στον Θεό να τους χαρίσει παι­δί, συνήλθαν όχι από σαρκική επιθυμία, άλλα από υπακοή στον Θεό.Aυτό το γεγονός το είχα ζήσει στο Σινά.”
-Γέροντα, πέστε μας για την Άγια Άννα και τον Άγιο Ιωακείμ, τους Θεοπάτορες.
– Από μικρός είχα σε μεγάλη ευλάβεια τους Αγίους Θεοπάτορες. Μάλιστα είχα πει σε κάποιον ότι, όταν με κάνουν καλόγερο, θα ήθελα να μου δώσουν το όνομα Ιωακείμ. Πόσα οφείλουμε σ’ αυτούς! Οι Άγιοι Ιωακείμ και Άννα είναι το απαθέστερο ανδρόγυνο που υπήρξε ποτέ. Δεν είχαν καθόλου σαρκικό φρόνημα.
Ο Θεός έτσι έπλασε τον άνθρωπο και έτσι ήθελε να γεννιούνται οι άνθρωποι, απαθώς. Άλλα μετά την πτώ­ση μπήκε το πάθος στην σχέση ανάμεσα στον άνδρα και στην γυναίκα. Μόλις βρέθηκε ένα απαθές ανδρόγυνο, όπως έπλασε ο Θεός τον άνθρωπο και όπως ήθελε να γεννιούνται οι άνθρωποι, γεννήθηκε η Παναγία, αυτό το αγνό πλάσμα, και στην συνέχεια σαρκώθηκε ο Χριστός. Μού λέει ο λογισμός ότι θα κατέβαινε και νωρίτερα ο Χριστός στην γη, αν υπήρχε ένα αγνό ζευγάρι, όπως ήταν οι Άγιοι Ιωακείμ και Άννα.
Οι Ρωμαιοκαθολικοί φθάνουν στην πλάνη και πιστεύουν, δήθεν από ευλάβεια, ότι η Παναγία γεννήθηκε χωρίς να έχει το προπατορικό αμάρτημα. Ενώ η Παναγία δεν ήταν απαλλαγμένη από το προπατορικό αμάρτη­μα, άλλα γεννήθηκε όπως ήθελε ο Θεός να γεννιούνται οι άνθρωποι μετά την δημιουργία. Ήταν πάναγνη[1], γιατί η σύλληψη Της έγινε χωρίς ηδονή. Οι Άγιοι Θεοπάτορες μετά από θερμή προσευχή στον Θεό να τους χαρίσει παι­δί, συνήλθαν όχι από σαρκική επιθυμία, άλλα από υπακοή στον Θεό.Aυτό το γεγονός το είχα ζήσει στο Σινά.[2]
από το βιβλίο του Γέροντος Παϊσίου Αγιορείτου, Λόγοι Δ , Οικογενειακή Ζωή, σ.61

1. Η Θεοτόκος γεννήθηκε κατά φυσικό τρόπο και όχι παρθενικώς. «Ήταν πάναγνη», γιατί, όπως γράφει και ο Άγιος Ιωάννης ο Δαμασκηνός στον Λόγο του «Εἰς τό Γενέσιον τῆς Ὑπεραγίας Δεσποίνης ἡμῶν Θεοτόκου και  Ἀει- παρθένου Μαρίας», συ­νελήφθη «σωφρόνως» (βλ. ΡG 96, 669Α), αλλά και αύξησε με τον αγώνα της την αγιότητα που έλαβε από τους γονείς της, απο­κρούοντας «πάντα λογισμόν περιττόν καὶ ψυχοβλαβῆ πρὶν γεύσασθαι» (αυτόθι 676Β).
2. Ο Γέροντας ασκήτεψε στο Σινά, στο ασκητήριο των αγίων Επιστήμης και Γαλακτίωνος, από το 1962 μέχρι το 1964.Το γεγονός αυτό δεν μας το απεκάλυψε.

*************************

Δυσκολίες στην τεκνοποιία 
Μερικές φορές ό Θεός σκόπιμα αργεί να δώσει παιδί σε κάποιο ανδρόγυνο. Είδατε, και στους Αγίους Ιωακείμ και Άννα, τους Θεοπάτορες, και στον Προφήτη Ζαχαρία και την Αγία Ελισάβετ, στα γεράματα έδωσε παιδί, για να εκπληρωθεί και στις δύο περιπτώσεις το προαιώνιο σχέδιο Του για την σωτηρία των ανθρώπων.
Οι σύζυγοι πρέπει να είναι πάντα έτοιμοι να δεχθούν το θέλημα του Θεού στην ζωή τους. Όποιος εμπιστεύεται τον εαυτό του στον Θεό, ό Θεός δεν τον αφήνει. Τίποτε δεν κάνουμε εμείς, και ό Θεός πόσα κάνει για μας! Με πόση αγάπη και απλοχεριά μας τα δίνει όλα! Υπάρχει τίποτε στον Θεό που να μην μπορεί να το κάνη;
από το βιβλίο του Γέροντος Παϊσίου Αγιορείτου, Λόγοι Δ , Οικογενειακή Ζωή, σ.69

****************************

Η Σύναξη  των Θεοπατόρων Ιωακείμ και Άννης (9 Σεπτεμβρίου)
Η σύναξη των δικαίων γονέων της Υπεραγίας Θεοτόκου, σύμφωνα με την αρχαία εκκλησιαστική , παράδοση, ορίστηκε την επομένη του γενεσίου της Θεοτόκου, για τον λόγο ότι αυτοί έγιναν πρόξενοι της παγκόσμιας σωτηρίας με την γέννηση της αγίας θυγατέρας τους. «Τελεῖται δὲ ἡ σύναξις αὐτῶν ἐν τῷ ἑξαέρῳ οἴκῳ τῆς Θεοτόκου, πλησίον τῆς μεγάλης ἐκκλησίας ἐν τοῖς Χαλκοπρατείοις».
Ο Ιωακείμ ήταν γιος του Ελιακείμ από τη φυλή του Ιούδα και απόγονος του Δαβίδ. Έκπτωτος του θρόνου, ιδιώτευε στην Ιουδαία και το περισσότερο χρονικό διάστημα στην Ιερουσαλήμ, όπου είχε μέγαρο με βασιλικό κήπο. Παντρεύτηκε την Άννα, θυγατέρα του Ματθάν Ιερέως από τη φυλή του Λευΐ και της Μαρίας, γυναικός αυτού, από τη φυλή του Ιούδα. Επειδή οι φυλές, Βασιλική και Ιερατική, συγγένευαν μεταξύ τους, διότι η Βασιλεία εθεωρείτο ίση με την Ιεροσύνη, δεν έδιναν ούτε έπαιρναν θυγατέρες από άλλες φυλές που θεωρούνταν κοινές.
Αφού θεάρεστα πέρασε τη ζωή του το άγιο αυτό ζευγάρι, όπως μας πληροφορούν τα βιογραφικά σημειώματα των εορτών της 25ης Ιουλίου, 8ης Σεπτεμβρίου και 9ης Δεκεμβρίου, ο μεν Ιωακείμ πέθανε οκτώ χρόνια από τα Εισόδια της κόρης του Θεοτόκου σε ηλικία 92 ετών, η δε Άννα 11 μήνες μετά τον θάνατο του Ιωακείμ, σε ηλικία 83 ετών.
Την Θεοτόκο την απέκτησαν θαυματουργικά σε ηλικία 80 ετών ο Ιωακείμ και 70 η Άννα. (στοιχεία από το saint.gr)

Η σύναξις των Αγίων Ιωακείμ και Άννης π. Ραφαήλ Χ. Μισιαούλης,Iεροδιάκονος Ιεράς Μητροπόλεως Ταμασού και Ορεινής, θεολόγος

9 Σεπτεμβρίου 2018

Κυριακή προ της Υψώσεως του Τιμίου Σταυρού: η σύναξις των Αγίων Ιωακείμ και Άννης

Κάθε γεγονός στη ζωή της Εκκλησίας μας εορτάζεται και τιμάται με τη δέουσα τιμή. Είθισται η απόδοση μιας Δεσποτικής και Θεομητορικής εορτής να γίνεται μετά από οκτώ ημέρες. Ουσιαστικά παρατείνεται η εορτή, γι΄ αυτό και ακούσαμε και σήμερα στην Ακολουθία του Όρθρου να ψάλλουμε τον Κανόνα, το Εξαποστειλάριο και τους Αίνους της εορτής της Γεννήσεως της Θεοτόκου. Η απόδοση των εορτών κληρονομήθηκε από το Μωσαϊκό Νόμο. Με ρητή διάταξη του Μωσαϊκού Νόμου, οι μεγάλες Ισραηλιτικές εορτές διαρκούσαν 8 ημέρες [1]. Αυτή τη συνήθεια την κληρονόμησε και η Χριστιανική λατρεία. Από πολύ ενωρίς επικρατούσε η συνήθεια, (τουλάχιστον στην Εκκλησία των Ιεροσολύμων), να παρατείνεται ο εορτασμός των μεγάλων Χριστιανικών εορτών του Πάσχα, των Επιφανείων (Θεοφανείων ή Φώτων) και της Πεντηκοστής για οκτώ ημέρες.

Από θεολογικής πλευράς, αυτή η παράταση αποτελεί και μια υπέρβαση του ιστορικολειτουργικού χρόνου και μια πρόγευση της αιωνιότητας.

Στο σημερινό Ευαγγελικό ανάγνωσμα της Κυριακής προ της Υψώσεως, και την ονομάζει έτσι η Εκκλησία μας γιατί ο Τίμιος Σταυρός έχει κεντρική σημασία στη ζωή της Εκκλησίας και γενικότερα στη ζωή του Χριστιανού. Σε αυτή την εορτή η Εκκλησία δίνει διάρκεια με το να ορίζει προεόρτια και μεθέορτα. Η σημερινή Κυριακή και η ερχόμενη είναι αφιερωμένες στο Τίμιο Ξύλο, στο μακάριον ξύλο της σωτηρίας μας. Τα αναγνώσματα που διαβάζονται αυτές τις δύο Κυριακές αναφέρονται στο σταυρικό ήθος του αληθινού πιστού, στον τρόπο που μετέχουμε στη χάρη του μυστηρίου του Σταυρού. και συγκεκριμένα από τη συνομιλία που είχε ο Ιησούς με το Νικόδημο [2], κρυφό μαθητή του Ιησού, ο οποίος μαζί με τον Ιωσήφ θα Τον κηδεύσουν αργότερα μετά τη Σταύρωσή Του. Στη συζήτηση που είχε ο Ιησούς με το Νικόδημο προτυπώνει και προεικονίζει τη δική του σταύρωση. Μιλάει για το μυστήριο της υψώσεως Του επάνω στο σταυρό. Αναφέρει το παράδειγμα με το Μωυσή όταν ύψωσε το χάλκινο φίδι στην έρημο, έτσι πρέπει να υψωθεί πάνω στο σταυρό ο υιός του ανθρώπου [3].

Σύμφωνα με την Παλαιά Διαθήκη, γόγγυσε ο ισραηλιτικός λαός στην έρημο εναντίον του Θεού και του Μωυσή. Ο Θεός τότε διέταξε θανατηφόρα φίδια και δάγκωναν και θανάτωναν τους ασεβείς και γογγυστές Ισραηλίτες. Φόβος και τρόμος έπεσε στους Ισραηλίτες και γι’ αυτό παρακάλεσαν τον Μωυσή να προσευχηθεί στο Θεό για να τους σώσει από τα θανατηφόρα φίδια. Μόλις προσευχήθηκε ο Μωυσής ο Θεός του είπε· «Δημιούργησε ένα ομοίωμα φιδιού και βάλτο σ’ ένα υψηλό σημείο. Και έτσι όποιον δαγκάνει το φίδι θα βλέπει προς το ομοίωμα του φιδιού και δεν θα παθαίνει τίποτα »[4]. Πράγματι ο Μωυσής κατασκεύασε ένα χάλκινο φίδι, το ύψωσε πάνω σ’ ένα πάσσαλο και, όταν το φίδι δάγκωνε άνθρωπο, εκείνος κοίταζε προς το υψωμένο χάλκινο φίδι και σωζόταν από τον θάνατο [5].

Θέλοντας ο Ιησούς να βοηθήσει τους μαθητές Του να κατανοήσουν το νόημα των λόγων Του και να τους προετοιμάσει για τα γεγονότα της σταυρικής Του θυσίας, γι΄ αυτό το λόγο χρησιμοποίησε το παραπάνω παράδειγμα που προανέφερα παρμένο από την Παλαιά Διαθήκη.

Θα αναρωτηθεί κανείς γιατί ο Χριστός χαρακτήρισε τον εαυτό Του με χάλκινο φίδι. Ο Θεός δεν διέταξε το Μωυσή να υψώσει στον πάσσαλο ένα πραγματικό όφι αλλά ένα χάλκινο όφι. Ο Χριστός παρομοιάζεται με όφι, διότι υψώθηκε πάνω στο σταυρό σαν κακοποιός, σαν κακούργος. Όπως όμως ο όφις που ύψωσε ο Μωυσής δεν ήταν πραγματικός αλλά χάλκινος, έτσι και ο Χριστός δεν ήταν στην πραγματικότητα κακούργος, αλλά αντίθετα ήταν ο πιο άγιος άνθρωπος.

Ο Χριστός, ο άγιος των αγίων, υψώθηκε πάνω στο σταυρό σαν ο μεγαλύτερος κακούργος, διότι ο Θεός τον φόρτωσε με τις δικές μας αμαρτίες, για να εξιλεωθούμε και να σωθούμε.

Ο Κύριος με την ενσάρκωσή του έλαβε πάνω του την ανθρώπινη φύση, έγινε όμοιος με μας, χωρίς όμως να έχει ίχνος αμαρτίας. Και με τη σταύρωσή του έγινε αίτιος της σωτηρίας μας. Και όπως τότε, όσοι με πίστη προσήλωναν το βλέμμα τους στο χάλκινο φίδι σώζονταν, έτσι και τώρα, όσοι πιστεύουν με όλη τους την ψυχή στον Εσταυρωμένο Χριστό, σώζονται. Όχι σωτηρία πρόσκαιρη αλλά αιώνια. Και γίνονται άξιοι και ικανοί να κληρονομήσουν την καθαυτό «γη της επαγγελίας», τη βασιλεία του Θεού.

Γι᾽ αυτό το τονίζει ο Κύριος σήμερα: «ούτως ηγάπησεν ο Θεός τον κόσμον, ώστε τον Υιόν αυτού τον μονογενή έδωκεν (παρέδωσε σε θάνατο), ίνα πας ο πιστεύων εις αυτόν μη απόληται, αλλ έχη ζωήν αιώνιον »[6]. Δηλαδή η αμέτρητη σε μέγεθος και δύναμη αγάπη του Θεού οικονόμησε έτσι τα πράγματα, ώστε όσοι πιστεύουν στον Κύριο να αποκτούν το δικαίωμα της πιο ιερής και μεγάλης κληρονομιάς που δεν είναι άλλη από την αιώνια ζωή, η οποία επιτυγχάνεται κυρίως με τα Μυστήρια της Εξομολογήσεως και της Θείας Κοινωνίας. Και Ο Θεός δεν έστειλε τον Υιό του για να κρίνει τον κόσμο κατά τη δευτέρα του παρουσία, αλλά τον έστειλε για να σωθεί ο κόσμος δια του Κυρίου Ιησού.

Θα ήταν όμως παράλειψη να μην αναφερθώ και στους σήμερα τιμώμενους Αγίους, τους γονείς της Υπεραγίας Θεοτόκου, τον Ιωακείμ και την Άννα. Σύμφωνα με την αρχαία εκκλησιαστική παράδοση, ορίστηκε την επομένη του γενεσίου της Θεοτόκου, να εορτάζεται η σύναξις των δικαίων Ιωακείμ και Άννης, οι οποίοι έγιναν πρόξενοι της παγκόσμιας σωτηρίας με την γέννηση της αγίας θυγατέρας τους.

Ο Ιωακείμ ήταν γιος του Ελιακείμ από τη φυλή του Ιούδα και απόγονος του Δαβίδ. Έκπτωτος του θρόνου, ιδιώτευε στην Ιουδαία και το περισσότερο χρονικό διάστημα στην Ιερουσαλήμ, όπου είχε μέγαρο με βασιλικό κήπο. Παντρεύτηκε την Άννα, θυγατέρα του Ματθάν Ιερέως από τη φυλή του Λευΐ και της Μαρίας, γυναικός αυτού, από τη φυλή του Ιούδα. Επειδή οι φυλές, Βασιλική και Ιερατική, συγγένευαν μεταξύ τους, διότι η Βασιλεία εθεωρείτο ίση με την Ιεροσύνη, δεν έδιναν ούτε έπαιρναν θυγατέρες από άλλες φυλές που θεωρούνταν κοινές. Έτσι λοιπόν, αφού θεάρεστα πέρασε τη ζωή του το άγιο αυτό ζευγάρι, όπως μας πληροφορούν τα βιογραφικά σημειώματα των εορτών της Κοιμήσεως και Συλλήψεως της Αγίας Άννης, ο μεν Ιωακείμ πέθανε οκτώ χρόνια από τα Εισόδια της κόρης του Θεοτόκου σε ηλικία 92 ετών, η δε Άννα 11 μήνες μετά τον θάνατο του Ιωακείμ, σε ηλικία 83 ετών.

Καρπός καθαρός της γης η Θεοτόκος, η οποία γεννάται από τον Ιωακείμ και την σώφρονα Άννα, στα πρόσωπα των οποίων συγκεντρώθηκε η αγιότητα όλων των Αγίων προγόνων της Υπεραγίας Θεοτόκου με τους διαδοχικούς κατά καιρούς καθαρισμούς και αγνισμούς. Όταν λοιπόν επρόκειτο να γεννηθεί η Θεοτόκος Παρθένος από την Άννα, δεν τολμούσε η φύση να καρποφορήσει πριν από τη χάρη, αλλά έμενε άκαρπη, μέχρις ότου βλαστήσει η χάρη τον καρπό. Έτσι έπρεπε, να γεννηθεί πρωτότοκη εκείνη, που θα γεννούσε τον «πρωτότοκο όλης της δημιουργίας», που «όλα σ’ αυτόν χρωστούν την ύπαρξή τους».

Όταν έπρεπε να γεννηθεί η παρθένος μητέρα του Θεού, και μάλιστα από δαβιτικό γένος και στον κατάλληλο καιρό για τη σωτηρία μας, και πλησίασε ο καιρός και έπρεπε να ετοιμασθεί η παρθένος, δεν βρέθηκαν τότε ανώτεροι στην αρετή από τους ατέκνους εκείνους (τον Ιωακείμ και την Άννα), ούτε από εκείνους που ανάγουν την ευγένεια του ήθους και του γένους στον Δαβίδ.

Γι’ αυτό προτιμήθηκαν από τους πολυτέκνους οι άτεκνοι, για να κυοφορηθεί από πολυαρέτους η πανάρετη κόρη και η πάναγνη από όλως ιδιαίτερα σώφρονες και για να λάβει η σωφροσύνη, ερχόμενη σε συνεργασία με την προσευχή και την άσκηση, ως καρπό το να γίνει γεννήτρια παρθενίας »[7].

Η απελευθέρωση δε της προμήτορος Άννας από την ακαρπία φανέρωνε ξεκάθαρα πως η στειρότητα του κόσμου σε αγαθά θα λυθεί και θα γεννηθεί ο κορμός της αφράστου μακαριότητος [8].

«Καλότυχο ζευγάρι, Ιωακείμ και Άννα, όλη η κτίση σας ευγνωμονεί. Γιατί με τη μεσολάβησή σας εδώρισε η πλάση στο Δημιουργό το πιο υπέροχο απ’ όλα τα δώρα· πολυσέβαστη Μητέρα, μοναδική, άξια του Πλάστη. Ευλογημένη μέση του Ιωακείμ, απ’ όπου βγήκε η ακηλίδωτη φύτρα. Θαυμαστή μήτρα της Άννας, που μέσα της αναπτύχθηκε σιγά-σιγά, σχηματίσθηκε και γεννήθηκε πανάγιο βρέφος. Γαστέρα, που κυοφόρησες μέσα σου τον έμψυχο ουρανό, πλατύτερο από την απεραντοσύνη των ουρανών. Αλώνι, που κράτησες απάνω σου τη θημωνιά του ζωοποιού σταριού, όπως το δήλωσε ο ίδιος ο Χριστός: «Αν δεν πέσει ο κόκκος του σταριού στη γη και πεθάνει, παραμένει ολομόναχος». Κόρφοι που θηλάσατε εκείνη, που έθρεψε τον τροφοδότη του κόσμου. Θαυμάτων θαύματα και παραδόξων παράδοξα. Γιατί έτσι έπρεπε, ν’ ανοίξει με τα θαύματα ο δρόμος, απ’ όπου με τρόπο ανέκφραστο, από αγάπη, κατέβηκε κοντά μας ο Θεός για να σαρκωθεί», λέει ο Άγιος Ιωάννης ο Δαμασκηνός [9].

Aποτελούν το μέγιστο παράδειγμα για τους γονείς οι σήμερα τιμώμενοι Άγιοί μας ο Ιωακείμ και η Άννα. Όπως ο Ιωακείμ και η Άννα φρόντισαν για την καλή ανατροφή της Υπεραγίας Θεοτόκου, έτσι πρέπει και οι γονείς να ενδιαφερθούν για τα παιδιά τους. Λεει ο Ιερός Χρυσόστομος· «Θα σε ονομάσω πατέρα όχι όταν θρέψης, αλλ᾿ όταν αναθρέψης το παιδί όπως θέλει ο Θεός».

Με τις πρεσβείες, λοιπόν, των Αγίων Ιωακείμ και Άννης και πάνω από όλων των Αγίων μας της Κυρίας Θεοτόκου, να πρεσβεύουν στον Κύριο και Θεό μας να έχουμε μετάνοια που είναι και το κυριότερο, θάρρος δύναμη και αισιοδοξία στην καθημερινότητα της ζωής μας.

Παραπομπές:

1. Έξοδος 2, 15-19, Λευιτικό 23, 36-39 και Αριθμών 29,35.
2. Ο Νικόδημος ήταν άρχοντας της εβραϊκής κοινωνίας και μέλος του Συνεδρίου. Είχε πνευματικά ενδιαφέροντα και αναζητούσε να μάθει περί της σωτηρίας του ανθρώπου και πώς επιτυγχάνεται η πνευματική αναγέννηση του ανθρώπου.
3. Ιωάννου 3, 14-15.
4. Αριθμών 21,8.
5. Από το περιοδικό Σταυρός, 8/9/1996.
6. Ιωάννου 3,16.
7. Αγίου Γρηγορίου Παλαμά, Ομιλία ΜΒ΄, Εις την σωτήριον Γέννησιν της πανυπεράγνου Δεσποίνης ημών Θεοτόκου και Αειπαρθένου Μαρίας, κεφ. 5, ΕΠΕ 10,592-593.
8. Αγίου Ιωάννου του Δαμασκηνού, Η Θεοτόκος, εκδ. Αποστολική Διακονία, Αθήνα 1990, σελ. 117.
9. Αγίου Ιωάννου Δαμασκηνού, Η Θεοτόκος, εκδ. Αποστολική Διακονία, Αθήνα 1990, σελ. 67-69 (Λόγος εις το Γενέσιον της Υπεραγίας Θεοτόκου).

«Το Γενέσιον της Θεοτόκου», η παρηγοριά της ανθρωπότητας Γέροντας Ιωσήφ Βατοπαιδινός († 2009)

Σήμερα εορτάζομε το Γενέσιο της Κυρίας μας Θεοτόκου.

Οι Άγιοι Πατέρες ούτε με τη φυσική ικανότητα, που διέθεταν, αλλά ούτε και με την επίδραση ολοκλήρου της χάριτος, που ενοικούσε στη ψυχή τους, μπόρεσαν να την τιμήσουν, όπως της άξιζε, γιατί σ’ αυτή την Κόρη περικλείεται ένα μεγάλο μυστήριο. Ένα μόνο χαρακτηριστικό θα αναφέρω στην αγάπη σας, διότι, εάν επιχειρήσω περισσότερο, μάλλον θα μειώσω την αρετή της.

Μια ακτίνα ηλίου, που επιδρά σ’ ένα σημείο, το γεμίζει φως. Μια ακτίνα χάριτος επιδρούσε στις ψυχές των εκάστοτε σεσωσμένων, είτε Προφητών, είτε Αποστόλων, είτε Μαρτύρων, είτε Οσίων, είτε Ομολογητών, είτε γενικά δεδικαιωμένων ανθρώπων, φίλων του Θεού, ηγιασμένων και τους ολοκλήρωνε, για να γίνουν κληρονόμοι της επαγγελίας, να μπουν στο γνόφο της θεώσεως, να γίνουν κατά χάρη θεοί. Σ’ αυτήν την Κόρη δεν επέδρασε μόνο μία ακτίνα της χάριτος, αλλά κατοίκησε όλο το πλήρωμα της Θεότητος σωματικώς. Ναι, κατοίκησε μέσα της όλο το πλήρωμα της Θεότητος σωματικώς μόνιμα και όχι περιστασιακά, και την μετέβαλε μαζί με την τελειότητα της ανθρώπινης φύσεως, που είχε στο χαρακτήρα της, που ούτε γεννήθηκε, ούτε θα γεννηθεί, αλλά ούτε δημιουργήθηκε τελειότερο πλάσμα. Οι Πατέρες λέγουν ότι, εάν βάλουμε κοντά στο Θεό όλα τα κτίσματα, ορατά και αόρατα, υλικά και άυλα, ανθρώπινα και αγγελικά, και μόνο την Παναγία, αυτή θα προτιμήσει. Δεν δημιουργήθηκε ούτε θα δημιουργηθεί τελειότερο πλάσμα απ’ αυτήν. Μετά απ’ αυτήν την τελειότητα, που περιείχε η αγιότατη ψυχή της, κληρονόμησε και τη θέωση, διότι κατοίκησε μέσα της το πλήρωμα της Θεότητος σωματικώς. Κι αυτό γιατί; Για να αποδειχθεί η αγάπη του Θεού προς τον άνθρωπο.

Αυτή, λοιπόν, η Κόρη είχε τη δύναμη με την ολοκλήρωση της προσωπικότητας της, σαν πανίσχυρος μαγνήτης, να ελκύσει από τους Πατρικούς κόλπους «το απαύγασμα της δόξης του Πατρός» και να το ενδύσει την ταπείνωση της ανθρώπινης φύσεως, εκτός της αμαρτίας, για να σώσει τον πεπτωκότα άνθρωπο από το βρόγχο του θανάτου και να τον ανεβάσει στους κόλπους τους Πατρικούς, μέχρι που να καυχάται ο «Ίδιος», λέγοντας ότι «ουκέτι καλώ υμάς δούλους, ότι φίλοι μου εστέ». Και για να το αποδείξει αυτό, στρέφεται προς τον Πατέρα του και λέει: «Πάτερ, θέλω εκεί που είμαι εγώ να είναι και αυτοί», χάριν των οποίων δανείστηκα τη φύση τους από την Πάναγνη αυτή Κόρη.

Πέραν τούτου, κοντά στη σοφία όλων αυτών των τελειοτήτων προστέθηκε ακόμη μία. Αυτή που συγκλονίζει κάθε καρδιά: το κέντρο πάσης μητρότητας. Ποιός πόνος τώρα δεν βρίσκει παρηγοριά; Ποιός θλιμμένος τώρα βρίσκεται υπό την πίεση της απογνώσεως; Τώρα υπάρχει κι ανήκει στη φύση μας το κέντρο πάσης μητρότητας. Υπήρχε το κέντρο πάσης πατρότητας στον υπέρ φύσιν Θεό, αλλά άφθαστο από μας, ανέγγιχτο, ακατάληπτο, απρόσιτο, αθεώρητο. Αυτή η Κόρη έλκυσε απ’ Αυτόν όλη την τρυφεράδα της πατρικής στοργής κι έγινε εκείνη μητέρα του σύμπαντος. Συνάμα δε άνοιξε και τους κόλπους τους πατρικούς, που ένεκα της πτώσεως ήταν για μας κλεισμένοι.

Δεν θα πω άλλα, γιατί φοβάμαι μήπως μειώσω το μεγαλείο της. Αλλά, αισθανόμενος την μητρική της στοργή, αποβάλλω κάθε αδυναμία μου και ενδύομαι το θάρρος. Πιστεύω ότι όλες μου οι αδυναμίες θα παραμεριστούν μέσα στους κόλπους της μητρικής της αγάπης. Θα της ενθυμήσω την αδυναμία της φύσεώς μας, την οποία αυτή μεν δεν γνώρισε κατά φύση διά την τελειότητά της, τη γνωρίζει όμως εξ αιτίας του νόμου της αγχιστείας, επειδή είναι μάνα μας και γνωρίζει να πονάει για τα δικά της παιδιά. Μέσα στους κόλπους της μητρότητάς της θα επιτύχουμε όλες μας τις επαγγελίες. Μέσα στους κόλπους της μητρότητάς της θα αποβάλουμε  όλους τους φόβους μας και θα αποκτήσουμε τη βεβαιότητα της επιτυχίας. Διότι αυτή άφησε από την αγκαλιά της το Θεό Λόγο και τον παρέδωσε στο Σταυρό, για να μας σφραγίσει με τη θυσία του την αθανασία και την αιωνιότητα και «ίνα ποιήση τα διεστώτα εις εν» και να γίνει Σωτήρας μας, ώστε να ομολογεί ότι «όποιος πιστεύει σε  μένα δεν θα γευθεί ποτέ τον θάνατο» και «όποιος πιστεύει σε μένα, και αν πεθάνει, θα ζήσει». Τώρα αυτή στέκεται μεταξύ ουρανού και γης και το δεξί της χέρι έχει πάνω και τραβά κάτω τη θεία ευσπλαχνία εξουσιαστικά. Διότι δεν είναι μόνο Αγία, δεν είναι μόνο φίλη· είναι μητέρα και εξουσιάζει. Και το άλλο χέρι το έχει κάτω στ’ άλλα της παιδιά, που δεν μπορούν από τις αδυναμίες και κάμπτονται και λυγίζουν. Τραβάει όμως αυτή από κάτω προς τα πάνω και συνδέει τα «διεστώτα εις εν». Ποιός τώρα θα απελπισθεί; Ποιός τώρα θα κινδυνεύσει; Ποιός τώρα έχει ερωτηματικά; Κανείς, απολύτως κανείς! Αλλά είπα, αν συνεχίσω, θα μειώσω το μεγαλείο της.

Έρχομαι τώρα σ’ έναν άλλο παράγοντα: Να επιλέξω μίαν αλληγορία πέραν των μακαρίων ελπίδων, που η θεία χάρη εμπνέει στις ψυχές μας. Δεν μπορούμε να κρύψουμε την παρά φύση αμαρτωλότητά μας με τις τόσες μας αδυναμίες. Σ’ ένα τέτοιο στάδιο και σ’ ένα τέτοιο κυκεώνα των δύσκολων τούτων ημερών, που ζούμε, μοιάζομε κι εμείς με μια στείρα, η οποία αποθαρρύνεται ότι θα γίνει κι αυτή μητέρα. Αλλά εδώ βλέπομε το παράδειγμα της στείρας Άννας, ότι «τα αδύνατα παρά ανθρώποις δυνατά παρά τω Θεώ». Τούτο ακριβώς βρίσκομε, ερευνώντας τα μυστήρια της παναγαθότητάς του Ιησού μας, ο οποίος αλάνθαστα μας κάλεσε. Αυτός λοιπόν ο Σωτήρας του κόσμου, τον οποίον έλκυσε αυτή η Κόρη με την αγιότητά της και τον ανάγκασε να κατέβει στην κοιλάδα του κλαυθμώνος, να βρει τα απολωλότα όχι από μακριά μέσω της θεοπρεπούς του δυνάμεως, αλλά πρακτικά μέσω της ανθρώπινης φύσεως την οποία καταδέχθηκε να φορέσει. Αυτός μας έδωσε θάρρος και μας είπε: «Μη φοβάσαι το μικρό ποίμνιο,  επειδή σ’ αυτό ευαρεστήθηκε ο Πατέρας μου να δώσει τη βασιλεία του».

Έτσι κανείς να μη χάνει το θάρρος του. Έχουμε αδυναμίες. Έχουμε απειρίες. Έχουμε ύπουλο εχθρό, έχουμε όμως και πανάγαθο Σωτήρα. Και εμείς με τις στείρες μας ψυχές, που σύμφωνα με τους δικούς μας προγραμματισμούς φανταζόμαστε ότι δεν θα επιτύχουμε στο σκοπό μας, οπλιζόμαστε με τη μακαρία ελπίδα Αυτού, που είπε: «Θα είμαι μαζί σας όλες τις ημέρες» και «δεν θα σας αφήσω ποτέ ορφανούς» και μαθαίνουμε με την πείρα ότι με την υπομονή και τη σωστή προς Αυτόν πίστη και καρτερία και οι στείρες μας ψυχές γεννούν. Και όχι μόνο γεννούν, αλλά γεννούν εκλογές, όπως η στείρα Άννα γέννησε μία, αλλά κατ’ εξοχήν μία, υπεράνω όλων των άλλων κτισμάτων, ορατών και αοράτων.

Βρισκόμαστε σήμερα σ’ αυτόν τον κυκεώνα, όπως τον περιγράψαμε, και εξέλειπαν οι πραγματικοί οδηγοί και μείναμε ορφανοί χωρίς προσανατολισμό. Πρόβατα μη έχοντα ποιμένα. Σκληρός ο λόγος αλλά πραγματικός. Αισθανόμαστε  την ορφάνια όσο καμιά άλλη γενεά. Και δεν είναι μόνο αυτό, αλλά κι απ’ εκεί, που πολλές φορές ελπίζαμε στηριγμό, και απ’ εκεί απογοητευόμαστε. Τώρα, λοιπόν, είναι λογικό να ασχοληθούμε μ’ αυτό το θέμα, για να ισχυροποιήσουμε μέσα μας τη μακαρία ελπίδα, «ώστε με την υπομονή και την παρηγοριά των γραφών να έχουμε την ελπίδα», για να συνεχίσουμε την πορεία μας απρόσκοπτα.

Κάναμε χθες το βράδυ ένα υπαινιγμό από τον ιερό λόγο του Παύλου «το είχαμε πάρει απόφαση ότι η θανατική μας καταδίκη ήταν αναπόφευκτη». Γιατί; «επειδή δεν ελπίζαμε πια στις δικές μας δυνάμεις παρά μόνο στη βοήθεια του Θεού, που ανασταίνει τους νεκρούς».

Μέσα σ’ αυτόν τον κυκεώνα, τον πνευματικό καύσωνα, πολλές φορές χάνουμε τον προσανατολισμό μας, πιεζόμενοι από τα πάθη και τις αδυναμίες, τις αγνωσίες και από τη λύσσα του σατανά γιατί «θύμωσε», λέει η Αποκάλυψη, «ο δράκοντας με τη γυναίκα (την Εκκλησία δηλαδή) και έφυγε για να πολεμήσει με τους υπόλοιπους απογόνους της», και μας δίνει να καταλάβουμε ότι τρόπον τινά νίκησε. Αυτές είναι οι μέρες, που ζούμε. Εμείς όμως δεν θα πούμε κάτι τέτοιο, ότι μας νίκησε. Μη γένοιτο ποτέ! Πώς θα μας νικήσει εφόσον η εκλογή ισχύει, και την εκλογή δεν την έκανε ούτε άγγελος, ούτε άνθρωπος, αλλ’ αυτός ο Θεός και Πατέρας; «Κανένας δεν έρχεται», λέει, «κοντά μου, εάν δεν τον ελκύσει ο Πατέρας μου». Το προσέξατε; «Εάν δεν τον ελκύσει!»

(Απομαγνητοφωνημένη ομιλία)

Η απέραντος χαρά του Γενεσίου της Θεοτόκου Γέροντας Γεώργιος Καψάνης, Προηγούμενος Ι.Μ. Οσίου Γρηγορίου († 2014)

7 Σεπτεμβρίου 2020

ΕΙΣ ΤΟ ΓΕΝΕΣΙΟΝ ΤΗΣ ΥΠΕΡΑΓΙΑΣ ΘΕΟΤΟΚΟΥ (1986)
(+ Αρχιμ. Γεωργίου Καψάνη, Καθηγουμένου Ι. Μ. Γρηγορίου)

Η Υπεραγία Θεοτόκος είναι εκείνη η οποία συνήργησε όσο κανένας άλλος άνθρωπος στην σάρκωσι του Υιού και Λόγου του Θεού, ως γεννήσασα τον Χριστό εν παρθενία και δοθείσα ολοκληρωτικά στον Χριστό. Έγινε και η πρώτη πολίτης της Βασιλείας των Ουρανών και η πρώτη μετά τον Χριστόν θεωθείσα, ο πρώτος θεωμένος άνθρωπος, θεός μετά τον Θεόν, κατά τον άγιο Γρηγόριο τον Παλαμά, έχουσα τα δευτερεία της Αγίας Τριάδος, και προΐσταται των σωζομένων, κατά την εύστοχο φράσι Ορθοδό­ξου θεολόγου.

Προΐσταται λοιπόν της Εκκλησίας η Κυρία Θεοτό­κος και όλων των συνάξεων και πανηγύρεων και εορτών της Εκκλησίας και των ευχών και προσευ­χών· έχει την πρώτη θέσι μετά τον Σωτήρα Χριστό, τον Μονογενή της Υιό. Πληρούται στο πρόσωπο της Αειπάρθενου και η δική της προφητεία, την οποία εν Πνεύματι Αγίω είπε· «ιδού γαρ από του νυν μακαριούσι με πάσαι αι γενεαί», αλλά και εκείνης της απλής γυναικός· «μακαρία η κοιλία η βαστάσασά σε και μαστοί ους εθήλασας».

Αυτή την πραγματική χαρά του κόσμου και της Εκκλησίας συμμεριζόμεθα και εμείς σήμερα επί τη αγία Γεννήσει της Κυρίας Θεοτόκου. Και πάντοτε ως παιδιά της -ανάξια μεν αλλά κατά χάριν τέκνα της- και εμείς σήμερα την εορτάζουμε, την ευγνωμονούμε, την ευχαριστούμε, την δοξάζουμε, την πε­ριβάλλουμε με χαρά και εν αγαλλιάσει και εν αλαλαγμοίς, και την παρακαλούμε να μη αποστήση την μητρική της προστασία και σκέπη από τον κάθε ένα από μας, και από την Εκκλησία, και από το Άγιον Όρος, και από τους Χριστιανούς όλους, αλλά να συνέχιση την ακοίμητο πρεσβεία της προς τον Θεό για την σωτηρία όλων μας.

Ιδιαιτέρως ηχούν στα αυτιά μας οι λόγοι του θεοφόρου αγίου Πατρός μας Γρηγορίου του Παλαμά, ο οποίος ήταν εξ εκείνων των μεγάλων Πατέρων της Εκκλησίας οι οποίοι εθεολόγησαν περί της αγίας Θεοτόκου και έζησαν εν μυστηρίω το μυστήριο της Θεοτόκου, της Αειπαρθένου. Οι λόγοι, λέγω, του θεοφόρου τούτου Πατρός, οι οποίοι καταλήγουν με παραίνεσι και προς τους έγγαμους Χριστιανούς, αλλά κυρίως απευθύνονται προς τους παρθενεύοντας, ηχούν ιδιαιτέρως στα αυτιά της ψυχής μας, σε μας οι οποίοι εξήλθαμε του κόσμου χάριν του Χριστού και επιθυμούμε να ζήσωμε και εμείς κάτι από το μυστήριο της παρθενίας της Θεοτόκου και των Αγί­ων

Ακούσαμε τον άγιο Γρηγόριο να μας λέγει, τί μεγά­λη αποστολή έχει ο παρθενεύων, πώς να έχει καθαρό όχι μόνο το σώμα του αλλά και την ψυχή του από κάθε λογισμό, ο οποίος μολύνει την καθαρότητά του και την αγνότητά του, ώστε να είναι σκεύος καθαρότατο του Παναγίου Πνεύματος και η παρθενία του να είναι παρθενία λατρείας και αγάπης προς τον Θεόν. Να μην είναι η παρθενία του ένα μέσον αυτοδικαιώσεως, ένα μέσον υπερηφανείας, κάτι που θα τον κάνει να αισθάνεται μέσα του ανώτερος από τους άλλους ανθρώπους, αλλά να είναι η προσφορά της τελείας αγάπης του προς τον Θεό. Παρθενεύων είναι εκείνος ο οποίος φλέγεται από τον θείο έρωτα και δεν ξέρει πώς αλλιώς να εκφράσει τον έρωτά του προς τον Χριστό παρά μόνο με την ιερά παρθενία, με την πλήρη αγνότητα της ψυχής και του σώματος.

Ο εκ Παρθένου λοιπόν τεχθείς παρθένος Κύριος Ιησούς, ο Υιός και Λόγος του Θεού, ο εκ παρθένου Πατρός, κατά τον άγιο Γρηγόριο, προαιωνίως παρθενικώς τεχθείς, διά πρεσβειών της Κυρίας Θεοτό­κου να μας βοηθά όλους εμάς να πορευώμεθα την οδό της παρθενίας χαίροντες «μετά φόβου και τρό­μου την εαυτών σωτηρίαν κατεργαζόμενοί» και αποβλέποντες εις την Παρθένον Θεοτόκον και εις την τελειότητα της παρθενίας, την οποία βίωσε Ε­κείνη, ώστε το μέτρο της δικής μας παρθενίας να είναι πάντοτε η παρθενία της Παναγίας μας.

Έτσι, νομίζω, ότι και εμείς παρθενεύοντες εδώ εις το Αγιώνυμον τούτο Όρος κατ’ εικόνα και κατά μίμηση της παρθενίας της Υπεραγίας Θεοτόκου, της οποίας είναι και Περιβόλι, θα ευαρεστούμε την Κυρία Θεοτόκο. Και Εκείνη μετά χαράς θα μας περιέπει, μετά χαράς θα προΐσταται των αδελφοτήτων του Α­γίου Όρους και μετά χαράς θα χειραγώγει τον κάθε ένα από εμάς εις την αγάπησιν του Μονογενούς της Υιού και θα μας βοηθήσει καλώς να τελειώσουμε τον αγώνα της παρούσης ζωής και να αξιωθούμε της Βασιλείας των Ουρανών.

Πηγή: Ομιλίες σε ακίνητες Δεσποτικές και Θεομητορικές εορτές (των ετών 1981-1991), Έκδοσις Ιεράς Μονής Οσίου Γρηγορίου Αγίου Όρους,  Α΄έκδοσις 2015.